نقش اقلیم در معماری بافت های مختلف شهری مطالعه ی موردی،شهر سبزوار

پیشینه­ی طراحی و ساخت و ساز با توجه به معیارها و ویژگی­های طبیعی و اقلیمی در معماری سنتی ایران به صدها سال می­رسد و از شاهکارهای معماری در جهان به شمار می­آید. رشد تکنولوژی و دستیابی به انرژی­های فسیلی موجب شد تا رعایت معیارهای اقلیمی در ساخت ساز مسکن به بوته فراموشی سپرده شود. این پژوهش سعی دارد، که با مطالعه وضعیت زیست اقلیم شهر سبزوار با استفاده از مدل ماهانی به ارایه راهکارهایی جهت طراحی ساختمانی که همساز با اقلیم این منطقه باشد بپردازد، و با بررسی ویژگی­های مساکن بافت­های قدیم، میانی و جدید این شهر میزان سازگاری بافت­های سه­گانه با شرایط آب و هوایی شهر سبزوار مورد ارزیابی قرار گیرد. لذا جهت نیل به این هدف مساکن موجود براساس قدمت و ویژگی­های معماری به سه بافت قدیم، میانی و جدید تقسیم شدند، و با توجه به ویژگی­های معماری ساختمان­ها پرسشنامه­ای با 195 نمونه از بافت­های معماری در مناطق مختلف شهر سبزوار انتخاب و تکمیل شد. در ادامه آمار و اطلاعات ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار در یک دوره آماری 30 ساله شامل دما، رطوبت، باد و بارندگی استخراج و با استفاده از مدل ماهانی وضعیت زیست اقلیمی این شهر مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهادات زیر برای طراحی ساختمان­ها ارایه گردید: جهت شمالی- جنوبی ساختمان­ها، فاصله­گذاری ساختمان­ها به صورت فشرده، اختصاص 40-25 درصد مساحت دیوار به بازشوها، انتخاب مصالح سنگین ساختمانی برای دیوارهای داخلی و خارجی و کف و طراحی مکانی برای استراحت در فضای آزاد. مقایسه نتایج حاصل از پرسشنامه­ها در هریک از بافتهای مختلف شهری وتطبیق آن با پیشنهادات بهینه مدل ماهانی نشان داد در شهر سبزوار الگوی معماری بافت قدیم بیشترین سازگاری را با شرایط اقلیمی این شهرنشان می‌دهد و دربافت جدید این سازگاری درکمترین حد خود قرار دارد.